Fototyp skóry – czym jest, jak rozpoznać swój fototyp, fotoprotekcja

Z pewnością każdy z nas zauważył, że istnieją pewne różnice w tym, w jaki sposób skóry, a dokładniej różne ich odcienie, reagują na działanie promieni słonecznych. Jedni dość szybko opalają się, a ich skóra nabiera brązowego koloru, gdy inni nawet po krótkiej ekspozycji na słońce mają zaczerwienioną i piekącą skórę ciała. Mówimy też o ciemnej i jasnej karnacji, a tak naprawdę w tym wszystkim chodzi o fototyp skóry.

Fototyp skóry jest ściśle powiązany z melaniną. Melanina to naturalny pigment skóry i to ona jest odpowiedzialna za kolor naszych oczu, skóry i włosów. To również ona sprawia, że nasza skóra jest opalona (wówczas występuje reakcja ochronna skóry na działanie promieni słonecznych i wytwarza się większa ilość melaniny), ale również jej nadmierne, miejscowe gromadzenie w wyniku tej samej reakcji może prowadzić do powstania przebarwień.

Różne fototypy skóry zostały sklasyfikowane w 1975 roku przez amerykańskiego dermatologa Thomasa B. Fitzpatricka¹. Na podstawie obserwacji reakcji różnego rodzaju skóry na promieniowanie słoneczne (dokładnie brał pod uwagę pierwszą ekspozycję skóry w danym roku na promienie słoneczne przez około 30 minut w godzinach południowych, czyli w godzinach największego nasilenia działania promieni) wyróżnił on sześć fototypów skóry.

Klasyfikacja fototypów, której dokonał Fitzpatrick do tej pory obowiązuje w nauce. Wyróżnił on 6 fototypów:

• FOTOTYP SKÓRY I

Pierwszy fototyp skóry nazywany jest również fototypem celtyckim. To, co go charakteryzuje, to mała ilość melaniny. Dzięki temu skóra ma bardzo jasny odcień, z przewagą różowych tonów. Często wyraźnie widoczne są na skórze naczynia i naczynka krwionośne. Mała ilość melaniny sprawia również, że osoby o fototypie I. mają najczęściej jasne, niebieskie oczy oraz blond lub rude włosy. Na skórze mogą również występować piegi.

Jak fototyp I reaguje na słońce?

Skóra bardzo szybko ulega oparzeniom (nawet już po 5 minutach ekspozycji na działanie promieni słonecznych). Jej kolor szybko zmienia się na czerwony.

• FOTOTYP SKÓRY II

Drugi wyróżniony fototyp nazywany jest również fototypem północnoeuropejskim. W skórze jest nieco więcej melaniny, niż w fototypie I. Skóra nadal jest bardzo jasna, ale już bardziej mleczna, niż różowa. Osoby posiadające fototyp II. Mają jasne włosy, zwykle różne odcienie blondu, jasne niebieskie, zielone lub jasnopiwne oczy. Na skórze również mogą występować piegi.

Jak fototyp II reaguje na słońce?

Skóra szybko ulega oparzeniom, trudno się opala, zmieniając swój kolor na czerwony.

• FOTOTYP SKÓRY III

Trzeci fototyp skóry nazywany jest również fototypem środkowoeuropejskim. W skórze znajduje się już więcej melaniny, niż w przypadku pierwszych dwóch fototypów. Skóra jest nadal jasna, jednak posiada bardziej złoty, a nawet lekko śniady odcień. Osoby o fototypie III. zazwyczaj posiadają włosy w kolorze ciemnego blondu, jasnobrązowe lub o odcieniach średniego brązu, niebieskie, zielone, szare lub piwne oczy. Tutaj rzadziej pojawiają się piegi.

Jak fototyp III reaguje na słońce?

Co do zasady skóra opala się na brązowo, w początkowej fazie ekspozycji na słońce może przybrać czerwonego koloru, który jednak z czasem ustępuje brązowemu.

• FOTOTYP SKÓRY IV

Czwarty fototyp skóry nazywany jest także fototypem południowoeuropejskim. Ilość melaniny jest tutaj zdecydowanie większa, niż w przypadku poprzednich fototypów. Skóra jest śniada lub oliwkowa. Osoby o tym fototypie mają piwne, zielone lub brązowe oczy oraz ciemnobrązowe lub czarne włosy. Przykładem osób o tym fototypie są Grecy lub Włosi.

Jak fototyp IV reaguje na słońce?

Skóra rzadko ulega oparzeniom, dość szybko opala się na ciemnobrązowy kolor.

• FOTOTYP SKÓRY V

Piąty fototyp skóry nazywany jest również fototypem północnoafrykańskim lub fototypem azjatyckim. Ilość melaniny w skórze jest relatywnie duża. Skóra ma brązowy, ciemnobrązowy odcień. Osoby o tym fototypie mają ciemnobrązowe oczy i ciemnobrązowe lub czarne włosy.

Jak fototyp V reaguje na słońce?

Skóra bardzo rzadko ulega oparzeniom, dość łatwo, szybko i mocno się opala.

• FOTOTYP SKÓRY VI

Szósty i ostatni fototyp nazywany jest również fototypem afrykańskim lub fototypem afroamerykańskim. Duża ilość melaniny sprawia, że skóra jest bardzo ciemna. Osoby o tym fototypie mają również bardzo ciemny kolor oczu i włosów.

Jak fototyp VI reaguje na słońce?

Skóra niemal nie ulega oparzeniom słonecznym, ale również nigdy się nie opala.

Warto już w tym momencie podkreślić jedną, bardzo ważną kwestię. Fototypy V i VI również wymagają, nawet minimalnej ochrony przeciwsłonecznej.

Każdy z nas może bez trudu określić, jaki fototyp skóry posiada. Zwracamy uwagę na to, jaki kolor i odcień skóry posiadamy, jakiego koloru są nasze oczy i włosy oraz, co najważniejsze, w jaki sposób nasza skóra zazwyczaj reaguje na działanie promieni słonecznych. Ale po co nam wiedza o karnacji?

Świadomość naszej skóry pozwala nam jak najlepiej dobrać odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną. Nawet jeśli jesteśmy posiadaczami fototypów, które rzadko ulegają oparzeniom słonecznym, nie oznacza to, że z powodzeniem możemy zrezygnować ze stosowania filtrów SPF i innych środków ochronnych. Działanie promieni UV to nie tylko opalenizna, ale również zmiany, których możemy nie odczuwać i nie zauważać na pierwszy rzut oka- przesuszenia skóry, przyśpieszone procesy starzenia, naruszona bariera hydrolipidowa.

Promieniowanie słoneczne w dużym uproszczeniu składa się z promieniowania UV (ultrafioletowego): UVA, UVB i UVC, światła widzialnego i podczerwieni. Promienie UV mają różne zakresy- największy ma UVA, zaraz później UVB, natomiast promieniowanie UVC jest pochłaniane przez atmosferę ziemską. To właśnie promienie UV odpowiadają w większości za szkodliwy wpływ promieni słonecznych na naszą skórę.

Należy jednak wspomnieć, że promieniowanie słoneczne ma również swój pozytywny wpływ, bo to dzięki niemu dochodzi do syntezy witaminy D w naszym organizmie, poprawia się jakość krążenia dzięki rozszerzaniu się naczyń krwionośnych, poprawia również nasze samopoczucie.

Jakie są jednak szkodliwe skutki promieniowania słonecznego na skórę?

• Oparzenia słoneczne

To jeden z najczęściej występujących szkodliwych skutków działania promieni słonecznych na naszą skórę. Pod wpływem działania promieni UV (a dokładniej UVB) w naszej skórze zachodzi reakcja obronna wskutek której komórki barwnikowe skóry (melanocyty) zaczynają produkować większą ilość melaniny. Osoby o jasnej karnacji, czyli pierwszych rodzajach fototypów są znacznie bardziej narażone na wystąpienie oparzeń wierzchnich warstw naskórka, które właśnie nazywamy oparzeniami słonecznymi. Mogą im towarzyszyć rumień i pieczenie (oparzenie słoneczne I. stopnia), bąble i pęcherze, które będą wymaga interwencji lekarza (oparzenie słoneczne II. stopnia).

• Przebarwienia

Przebarwienia na skórze również powstają na skutek działania mechanizmu obronnego skóry, który wytwarza większą ilość melaniny w wyniku ekspozycji skóry na działanie promieni słonecznych. Barwnik jednak zaczyna rozkładać się nierównomiernie, gromadzi się w niektórych miejscach i tak właśnie powstają przebarwienia.

Co ciekawe, niezależnie od tego, czy są to przebarwienia hormonalne, potrądzikowe, związane z wiekiem czy typowe przebarwienia posłoneczne, mechanizm ich powstawania jest bardzo podobny – do powstania przebarwień na skórze zawsze przyczynia się działanie promieni UV.

• Starzenie się skóry

Słońce odpowiada aż za 80% procesów starzeniowych skóry. Promieniowanie słoneczne może wywoływać tak zwany stres oksydacyjny, w którym wolne rodniki uszkadzają komórki skóry. Dodatkowo to właśnie promieniowanie UV prowadzi do degradacji kolagenu, w wyniku czego skóra zaczyna tracić swoją integralność – jędrność i elastyczność.

• Naruszenie bariery hydrolipidowej

Bariera hydrolipidowa skóry to w dużym skrócie specyficzna warstwa ochronna, do której należy między innymi dbanie o właściwy poziom nawilżenia skóry, ochrona skóry przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, wsparcie procesów regeneracyjnych, utrzymanie odpowiedniego pH skóry czy transport substancji pielęgnacyjnych w głąb skóry.

Promieniowanie słoneczne przesusza skórę, w wyniku czego może dojść do naruszenia bariery hydrolipidowej. To również jest działanie, które przyśpiesza procesy starzenia, znacznie pogarsza wygląd i prawidłowe funkcjonowanie skóry.

• Reakcje alergiczne

Gdy słyszymy termin „alergia na słońce”, chodzi wówczas o alergiczną reakcję nadwrażliwej skóry na kontakt ze słońcem. Może ona objawiać się zaczerwienieniem, swędzącą wysypką, drobnymi pęcherzami, pokrzywką, a nawet obrzękiem.

• Nowotwory skóry

Długotrwała ekspozycja skóry na słońce bez jej odpowiedniej ochrony w dalszej perspektywie może prowadzić do uszkodzeń DNA w komórkach skóry. Te uszkodzenia mogą z kolei doprowadzić do mutacji nowotworowych, co jest najpoważniejszym negatywnym skutkiem działania promieni UV na naszą skórę.

Dlatego niezależnie od tego, jaki fototyp posiadamy, ochrona przeciwsłoneczna skóry jest tak istotna.

Szczególnie ważną rolę w ochronie przeciwsłonecznej skóry odgrywa ochrona przeciwsłoneczna skóry twarzy. Dlaczego właśnie skóry twarzy? To właśnie ta część tego największego organu jest najczęściej wystawiona na działanie promieni słonecznych przez cały rok. Niezależnie od panującej pogody, promienie UV i tak w różnym stopniu docierają do powierzchni Ziemi. Dlatego właśnie warto pamiętać o odpowiedniej ochronie nie tylko latem w piękne, słoneczne i pełne słońca dni, ale również w pozostałe pory roku.

Podstawową i najbardziej skuteczną formą ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych jest produkt zawierający filtry SPF – minimum SPF30, najlepiej SPF50 lub SPF50+, które w największym stopniu chronią przed promieniami UVA i UVB.

Jak wybrać najlepszy SPF dla siebie?

Przy wyborze produktu z filtrami SPF z pewnością warto zwrócić uwagę na:

• Konsystencję – wszyscy mamy swoje preferencje dotyczące konsystencji produktów pielęgnacyjnych. Jedni wolą ultralekkie formuły, inni wybierają te bogatsze.

• Wartość SPF – jak już wspomniano, niezależnie od pory roku warto wybierać wysoką lub bardzo wysoką wartość SPF, czyli SPF50 lub SPF50+.

• Składniki aktywne – niektóre produkty zapewniające ochronę przeciwsłoneczną dodatkowo w swoich formułach posiadają składniki aktywne, które doskonale je uzupełniają, przy okazji jeszcze lepiej pielęgnując skórę twarzy i adresując jej indywidualne potrzeby.

• Wchłanianie – jeśli na co dzień nosimy makijaż z pewnością będziemy potrzebować produktu, który szybko się wchłania, nie pozostawia białych śladów, tłustego filmu i nie będzie się rolować.

• Pigmentacja – możemy wybrać bezbarwny produkt ochronny, ale jeśli mamy zamiar używać go latem lub uzupełnić nim swój codzienny makijaż, możemy postawić na produkt o lekkiej pigmentacji, który dodatkowo od momentu użycia będzie wyrównywał koloryt skóry i pięknie ją rozświetlał.

• Forma produktu – każdy znajdzie coś, co będzie odpowiednie adresować jego potrzeby oraz będzie najwygodniejszą opcją dostosowaną do naszego trybu życia. Dlatego właśnie w naszej ofercie znajdziesz zarówno lekkie UV fluidy, bogatsze formuły kremów, jak i SPF w sztyfcie.

Jakie produkty z SPF polecamy?

• Krem SPF50+ redukujący przebarwienia Bright Reveal to wyjątkowy UV Fluid, czyli ultralekki krem, który w swojej formule oprócz filtrów SPF50+ zawiera również niacynamid (pochodna witaminy B3) i kwas LHA (delikatny składnik złuszczający). Dzięki temu nie tylko nawilża skórę i chroni ją przed działaniem promieni UVA i UVB, ale również widocznie redukuje przebarwienia, drobne linie i rozświetla skórę. Pomaga również zapobiegać powstawaniu nowych przebarwień.

Jak działa?

- Natychmiast po użyciu skóra jest odczuwalnie nawilżona i wygląda na rozświetloną.

- Po 1 miesiącu stosowania przebarwienia są widocznie zredukowane, koloryt skóry bardziej wyrównany, a skóra wygląda młodziej.

- Po 12 tygodniach -53% przebarwień, -38% drobnych linii oraz +43% rozświetlenia*.

*Test kliniczny, 12 tygodni, 76 osób.

• Rozświetlający krem SPF50+ Bright Reveal Tinted Glow to również ultralekki UV fluid, który w swojej formule oprócz filtrów SPF50+ posiada niacynamid oraz rozświetlające pigmenty, które wyrównują koloryt skóry już po aplikacji i zapewniają lekkie krycie z efektem rozświetlenia. W tym jednym produkcie otrzymujemy więc nie tylko właściwości ochronne przed promieniowaniem UVA i UVB, właściwości pielęgnacyjne wspomagające redukcję przebarwień, ale również efekt glow!

Jak działa?

- Natychmiast po nałożeniu skóra jest odczuwalnie nawilżona, wygląda na bardziej rozświetloną, a jej kolory jest widocznie wyrównany*.

- Po 1 miesiącu przebarwienia są widocznie zredukowane**, a skóra jest gładsza i wygląda młodziej*.

*Ocena kliniczna, 4 tygodnie, 37 osób i samoocena, 4 tygodnie, 79 osób

**Samoocena, 4 tygodnie, 79 osób

• SPF w sztyfcie Bright Reveal UV Stick SPF50+ to fantastyczny sposób na aplikację filtrów SPF50+ wszędzie, gdzie się tylko znajdziesz. Niewidoczne wykończenie, brak białych śladów a formuła nadaje się zarówno pod, jak i na makijaż! Idealnie sprawdzi się również do reaplikacji produktu z SPF w ciągu dnia. Świetnie się sprawdzi także w newralgicznych miejscach jak okolice nosa, pieprzyków i uszy.

W formule oprócz filtrów SPF znajduje się również niacynamid i witamina E, która jest silnym antyoksydantem wspierającym ochronę skóry przed wolnymi rodnikami i szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych.

Jak działa?

- Pielęgnuje skórę i zapobiega powstawaniu przebarwień

- Wysoki stopień ochrony przed promieniami UVA i UVB

- Skóra jest natychmiast nawilżona, bardziej miękka i gładsza.

• Krem SPF50+ z witaminą C Revitalift Clinical UV Fluid SPF50+ to kolejny ultralekki krem, który łączy sobie wysoki stopień ochrony przeciwsłonecznej przed promieniami UVA i UVB z właściwościami pielęgnacyjnymi. W formule kremu znajdziemy między innymi pochodną witaminy C, która jest naturalnym antyoksydantem, którzy nie tylko działa przeciwstarzeniowo, ale widocznie rozświetla skórę.

Jak działa?

- W ciągu pierwszego miesiąca 93% kobiet przyznało, że przebarwienia są mniej widoczne, a 92% potwierdziło, że drobne zmarszczki są zredukowane*

*Samoocena 105 kobiet po 4 tygodniach

• Krem redukujący przebarwienia SPF50 Bright Reveal to krem o bogatej konsystencji, który w swojej formule posiada 2% niacynamidu. Oprócz niacynamidu posiada zaawansowany system filtrów UV zawierający Mexoryl 400, który zapewnia wysoką ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. Dzięki temu nie tylko chroni skórę, ale również wspomaga redukcję przebarwień i zapobiega powstawaniu nowych.

• Nawilżający krem SPF 50 Revitalift Filler to krem o lekkiej formule, który oprócz filtrów SPF 50 zawiera trzy rodzaje kwasu hialuronowego. Dzięki temu nie tylko chroni skórę twarzy przed szkodliwym działaniem promieni UV, ale również nawilża skórę oraz wspomaga redukcję zmarszczek.

Jak działa?

- Natychmiast po użyciu skóra jest nawilżona, a odpowiedni poziom nawilżenia utrzymuje się przez 48 godzin*

- Po 4 tygodniach stosowania skóra staje się bardziej sprężysta z widocznie zredukowanymi zmarszczkami** w trzech kluczowych obszarach twarzy: kurze łapki -39%, na czole -35% oraz bruzda nosowo-wargowa -35%

*Test instrumentalny, 23 kobiety

**Ocena kliniczna, 42 kobiety, 4 tygodnie

• Niezależnie od tego, jaką posiadamy karnację i jaki fototyp skóry według skali Fitzpatricka, ochrona przeciwsłoneczna to nie tylko ochrona przed oparzeniami, ale również przyśpieszonymi procesami starzenia, przebarwieniami, uszkodzeniami DNA skóry mogących prowadzić do nowotworów skóry.

• O odpowiedniej fotoprotekcji warto pamiętać nie tylko latem, ale ochrona skóry twarzy przez cały rok jest niezwykle istotna. Warto wybrać produkty z filtrem SPF50 lub SPF50+, które zapewniają najwyższy stopień ochrony przed szkodliwymi skutkami promieniowania UVA i UVB.

• W okresie letnim, czyli okresie szczególnie intensywnego działania promieni słonecznych warto zadbać o dodatkowe środki ochrony skóry przed działaniem promieni UV (kapelusz, odzież z filtrami UV, czapeczka z daszkiem, chustka) oraz reaplikację produktów z SPF, szczególnie jeśli korzystamy z kąpieli w basenie, morzu, jeziorze czy innym zbiorniku wodnym.

• Krem z filtrem SPF warto zaaplikować na skórę twarzy około 20-30 minut przed jej ekspozycją na słońce. To wystarczający czas na utworzenie odpowiedniej warstwy ochronnej.