Rodzaje przebarwień wynikają z przyczyn ich powstawania. Wyróżniamy między innymi:
● PRZEBARWIENIA POSŁONECZNE
Jak powstają? Melanina w naszej skórze jest naturalną ochroną przed promieniowaniem UV. W wyniku ekspozycji na promieniowanie UV enzym tyrozyna (kluczowy enzym procesu melanogenezy) powoduje zwiększoną produkcję melaniny, by ta chroniła naszą skórę. To proces, który w efekcie daje nam opaleniznę. W przypadku nadmiernej ekspozycji na słońce może dojść do nadmiernego lokalnego gromadzenia się melaniny – tak powstają przebarwienia posłoneczne.
Jak je rozpoznać?
Przebarwienia posłoneczne często pojawiają się w postaci ciemniejszych plam na czole i policzkach, dekolcie, grzbietach dłoni i przedramionach, czyli na obszarach skóry najbardziej eksponowanych na słońce.
● PRZEBARWIENIA HORMONALNE
Jak powstają? Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie zwiększają poziom wrażliwości melanocytów (komórek barwnikowych) na promieniowanie UV. Wówczas dochodzi do wysokiej reaktywności skóry pod wpływem promieniowania. Przebarwienia hormonalne często powstają w okresie ciąży, menopauzy, stosowania antykoncepcji hormonalnej czy w przypadku chorób endokrynologicznych.
Jak je rozpoznać? Objawiają się często brązowymi plamami na twarzy (szczególnie w górnej części twarzy). Plamy te nazywamy ostudą. Przebarwienia hormonalne mogą pojawić się i zniknąć nagle. W przypadku przebarwień pojawiających się w okresie ciąży, często przebarwienia znikają po urodzeniu dziecka, gdy poziom hormonów wraca do normy. Możemy jednak zaobserwować przedłużającą się pigmentację resztkową, która może się utrzymywać znacznie dłużej.
● PRZEBARWIENIA POTRĄDZIKOWE
Jak powstają? Proces, w którym powstają przebarwienia potrądzikowe jest bardzo podobny do powstawania innych rodzajów przebarwień. Powstają one w wyniku nadmiernej ekspozycji skóry na słońce, a w przypadku skóry zmagającej się z trądzikiem występują w niej stany zapalne, które powodują nadmierną produkcję melaniny w celu ochrony skóry i jej gromadzenie się w skórze.
Jak je rozpoznać? Są to ciemne plamy pojawiające się w tych miejscach skóry, w których obecny jest (lub był) stan zapalny związany z trądzkiem. Czasami oprócz przebarwień występują również blizny potrądzikowe.
● Przebarwienia genetyczne
Jak powstają? To przebarwienia wynikające z predyspozycji genetycznych. Zaliczamy do nich między innymi piegi, które pojawiają się znacznie częściej u osób z jasną karnacją i rudymi włosami.
Jak je rozpoznać? Piegi to drobne przebarwienia, które najczęściej występują na twarzy, dekolcie lub ramionach.
● Przebarwienia związane z wiekiem
Jak powstają? Przebarwienia związane z wiekiem to inaczej plamy soczewicowate lub plamy starcze. Powstają w efekcie nadmiernej ekspozycji na słońce praktykowanej przez wiele lat i niezabezpieczaniu skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego.
Jak je rozpoznać? Są to ciemne i wyraźnie odgraniczone od skóry plamki, które najczęściej pojawiają się na dłoniach i skroniach.
To najczęstsze rodzaje i przyczyny powstawania przebarwień. Do pozostałych należą między innymi przebarwienia chemiczne (powstają w wyniku działania niektórych składników fotouczulających występujących w kosmetycznych lub przyjmowanych lekach), przebarwienia pourazowe (powstają w wyniku np. oparzenia, rozdrapania krosty lub niewłaściwego leczenia rany pourazowej).
Przebarwienia dzielimy również przez wzgląd na ich charakterystykę:
● Ostuda (melasma) – to przebarwienia występujące w wyniku zmian hormonalnych,
● Przebarwienia pozapalne - powstające w wyniku wystąpienia stanów zapalnych np. w wyniku chorób skóry takich jak trądzik, azs czy łuszczyca,
● Piegi - przebarwienia wynikające z uwarunkowań genetycznych,
● Plamy soczewicowate (plamy starcze) – przebarwienia wynikające z procesów starzenia się skóry i długotrwałego gromadzenia się w skórze melaniny.
Jak chronić skórę przed przebarwieniami?